همه ما به دفعات مکرر کلمه عادت و روتین رو شنیدیم. درسته؟ تا به حال به تفاوتشون فکر کردین؟ در رابطه با این موضوع نویسندگان و روانشناسان مقالات خیلی زیادی نوشتن که توی این مقاله خلاصهای از اونها رو با شما به اشتراک میذاریم.
خانم ماریا پوپوآ نویسنده وبلاگ brain packing (با موضوع نظم شخصی، تعهد و پیوستگی در انجام کارها) درباره روتین و عادت جمله قشنگی داره:
برخلاف اون چه که فکر میکنیم شگفتیهای زندگی برای کسانی ظاهر میشه که روتینها و عادتهای مشخصی دارن.
عادت به کارهایی گفته میشه که ما به دفعات زیاد و در فواصل زمانی مشخصی به صورت پراکنده، اونها رو انجام میدیم و برای ما عادی شدن، به طوریکه اصلا به اونها توجه نمیکنیم، مگه اینکه کسی درمورد اونها، از ما سوالی بپرسه یا به صورت ناخودآگاه ذهنمون به اونها توجه کنه، عادتهایی مثل انجام فعالیتهای ورزشی، سحرخیزی، دیدن تلویزیون، دیر از خواب بیدار شدن و زود خوابیدن شبها، خوردن وعدههای غذایی که تقریبا توی زندگی هممون هم هست.
در حقیقت هر کار با تعداد دفعات انجام زیاد، عادت نامیده میشه. عادت یک پروسهی یادگیری هست، باین صورت که با شکل گرفتن یه فعالیت به عنوان عادت، مغز ذهن ما رو آزاد میذاره، تا بدون انجام تفکر، کارهای دیگهای رو انجام بده، برای مثال وقتی به کودک آموزش میدن که چطور از قاشق و چنگال واسه غذا خوردن استفاده کنه، کودک باید روی نحوهی گرفتن قاشق و چنگال توی دستش، تمرکز کنه اما فرد بزرگسال این کارو ناخودآگاه انجام میده و اصلا نیازی نیست که دقت کنه و زمانی که داره غذا میخوره، میتونه به چیزای دیگه فکر کنه یا اخبار و فیلم ببینه.
روتین شامل فعالیتهایی میشه که به ترتیب مشخصی و یکی پس از دیگری باید انجام بشن پس می تونیم بگیم اینجا که عادت از جنس تکراره و روتین از جنس ترتیبه و به عبارت دیگه روتین شامل کارهایی هست که نیازمند تمرکز، بررسی و تلاش بیشتری هست و به تفکر آگاهانه نیاز داره، مثل تمیز کردن خونه یا نوشتن خاطرات ، وقتی داری خاطره مینویسی باید ذهنت همون
جا باشه وگرنه نمیتونی که خاطرات درست بنویسی.
بطور خلاصه اگه بخوایم بگیم: عادت رفتاری هست که بدون فکر یا اندکی فکر انجام میشه و روتین مجموعه ای از کارهاست که بصورت منظم یا ترتیب خاصی انجام میشه.
وقتی عادتی رو انجام نمیدیم حس ناخوشآیندی بهمون دست میده اما وقتی روتینی رو انجام نمیدیم اینطور نیست، مثلا اگه که توی روز غذا نخوریم، گرسنه و اذیت میشیم ولی اگر که مثلا امروز موعد انجام روتین پوستیمون باشه و به هفته بعد موکولش کنیم، ناراحت نمیشیم.
مثالهای دیگهای از روتین، این هستش که زمانی که میخواین مطالعه کنین، موبایلتون رو بی صدا میکنین و از مداد و دفتر برای نتبرداری استفاده میکنین و نهایتا کتابی رو که استفاده کردین میذارین توی کتابخونه یا کارهایی که قبل از خواب انجام میدین، مثل مسواک زدن، شستن صورت، روتین پوستی، مطالعه قبل از خواب و در نهایت خاموش کردن چراغ اتاق و همینطور کار هایی که بعد از بیداری انجام میدین یا کارهایی که بلافاصله وقتی به محل کارتون رسیدین، فعالیت هایی که قبل از خروج از محل کارتون انجام میدین، مثل خاموش کردن سیستم، زدن اثر انگشت یا کارت، خداحافظی کردن با همکاراتون، برداشتن کیف و وسایل شخصی از داخل کمد و اومدن بیرون از شرکت، این ها همه روتین هستش که باید به ترتیب خاصی انجام بشه.
ورزش کردن و غذا خوردن یه عادته اما انجام این عادت ها اگر که تو زمانهای مشخص براساس برنامه خاصی صورت بگیره ما اون عادت رو تبدیل کردیم به روتین، برای مثال هر روز ورزش کردن برای یه ورزشکار عادت محسوب میشه اما برای شخص من اگر که هفتهای سه روز در ساعتهای مشخص به باشگاه میرم یه روتین محسوب میشه. روتینها در مقایسه با عادتها آگاهانه تر هستند و می تونیم سادهتر اونها رو به یاد بیاریم، بنابراین مهمه که روتین های خودمون رو بشناسیم و براساس شناخت از خودمون و لایف استایلمون، اونها رو اصلاح و بهینه کنیم. برای داشتن یه برنامهریزی خوب مهمه که برای خودمون روتینهای روزانه شامل روتین صبح، روتینهای در طول روز و روتینهای شب تعریف کنیم و سعی کنیم به اونها پایبند باشیم.
دارِن هاردی (نویسنده آمریکایی) درمورد اثر فوقالعاده روتین توی زندگی صحبت کرده و گفته زمانی که نسبت به روتینهای زندگیتون آگاهانه اقدام کنین و به صورت صحیح و درستی اونها رو اجرا کنین کمکم باید منتظر تغییرات و اتفاقات بزرگی باشین، تجسم موفقیتتون به صورت قطاری که هیچ چیز جلودار اون نیست میتونه بهتون کمک کنه تا این ریتم رو طی زندگیتون ایجاد کنین و اشتیاقتون رو برای انجام اون کار حفظ کنین. این در جواب کسانیه که میگن بعد از یک مدت انجام روتین کسالتآور هستش، شما باید همیشه به هدف و موفقیتی که در گذر از این روتینها میخواین برسین، فکر کنین.
داشتن روتین صبح و شب مناسب خودمون که صحیح و درست برنامهریزی شده باشه، به ما کمک میکنه که روزمون رو با انرژی بیشتری شروع کنیم و شب با انرژی و افکار منفی به خواب نریم و خواب عمیق و بهتری رو تجربه کنیم، از طرفی ترتیب در روال روتین روزانه و انجام کارهایی که توی روز انجام میدیم بهمون کمک میکنه تا سرعت انجام کارهامون بیشتر بشه.