انسان‌ها سرشار از احساسات تلخ و شیرین هستن و سعی می‌کنن احساسات تلخ رو سریعا از بین ببرن و یا کاری کنن که این احساس رو کمتر تجربه کنند، یا اگه این احساسات خوشایند رو حس نمی‌کنند یعنی دیگه نباید اونها رو مجدد تجربه کنند. از جمله احساسات تلخ میشه به غم، درد، خشم، اندوه، اضطراب و ترس اشاره کرد. افرادی که فکر می‌کنند این احساسات نباید به سراغشان بیاد به خودشون آسیب می‌زنن و درک عمیقی از زندگی ندارن. وجود درد و رنج‌ها در زندگی فلسفه‌ای داره. اما واقعا فلسفه رنج در زندگی چیه؟ آیا امکان داره انسان با رنجی بیشتر از توانش مواجه بشه؟
از منظر روان شناختی درد و رنج در زندگی به رشد فرد کمک میکنه و ظرفیت روان شناختی اون رو افزایش می‌ده. البته شما می‌توانین خودتون ظرفیت روان شناختی‌تون رو افزایش بدین. به این منظور لازم است خودتون رو در معرض مشکلات و موقعیت‌های مختلف قرار بدین و به عبارتی خودتون رو به چالش بکشین. در ابتدای کار بهتره این موقعیت‌ها در حد توان خودتون انتخاب بشه. یعنی خودتون باور داشته باشید که می‌توانین با تلاش و مدیریت از پس مشکل بربیاین. به این صورت شما کم کم می‌تونید انعطاف روانی خودتون رو بیشتر کنین و در برخورد با مشکلات قوی‌تر عمل کنین. به عبارت دیگه شما این اطمینان رو به خودتون می‌دین که می‌توانین از پس مشکلات بربیاین بدون اینکه سلامتی روحی و روانی‌تون به خطر بیفته و آسیب ببینه.
در روند تغییر و افزایش ظرفیت روان شناختی نباید عجله کنین و از خودتون بیشتر از توان‌تون انتظار داشته باشین. برای درک بهتر می‌تونیم تغییر و بهبود وضعیت روانی رو به وضعیت فیزیکی تشبیه کنیم. فرض کنین دست یا پای شما شکسته، در قدم اول نیاز به مداوا دارین و پس از مرحله گچ گیری و خروج از گچ نیاز هست به فیزیوتراپ مراجعه کنین تا با ورزش‌های فیزیوتراپی دوباره عضلات‌تون قدرت خودشون رو به دست بیارن. همین طور که این قضیه کاملا روشن هست، فردی که پایش شکسته نمی‌تونه یک شبه بهبود پیدا کنه و در مسابقه دو شرکت کنه. برای شرکت در مسابقه علاوه بر درمان باید تمرین‌های سختی رو هم پشت سر بگذاره. در واقع فرد باید سال‌ها تلاش کنه تا بتوانه در مسابقه دو شرکت کنه.
فرایند بهبود مشکلات و تروماهای روانی هم به همین شکل هست. برای رسیدن به یک فرایند سخت و پیچیده و تحمل حجم بالایی از درد و رنج و یا توان تحمل رنج و مدیریت درست شرایط نیاز به زمان و تمرین هست. شما باید روی روان‌تون کار کنین و قدم به قدم شرایط رو برای خودتون سخت‌تر کنین تا بتونین با رنجی که دست و پنجه نرم می‌کنید، کنار بیاین و مشکلات رو مدیریت کنید.
چالش‌هایی که در زندگی با اونها مواجه می‌شیم پله‌هایی برای رشد شخصیتی و افزایش ظرفیت روانی ما هستن. هر بار که با چالشی مواجه می‌شیم و از اون عبور می‌کنیم یک پله رشد می‌کنیم. به این صورت دفعه بعدی که با مشکلی مواجه می‌شویم احساس ضعف و ناتوانی در برابر اون نمی‌کنیم و یه جورایی پوست روانمون کلفت میشه و می‌دونیم که می‌تونیم از پس اون هم بربیایم. اما اگه هنگام برخورد با مشکلات ضعف و احساس ناتوانی رو تجربه کنیم و به اصطلاح خودمون رو ببازیم، اون موقع ضربه می‌خوریم و دچار تروما می‌شیم.
برای درک بهتر میشه این فرایند روانی رو به اتفاقات فیزیکی تشبیه کرد. دوباره به مثال شکستن پا برمی‌گردیم. پایی که دچار آسیب شده و مدت زمان نسبتا طولانی تکون نخورده، به شدت ضعیف میشه. علت این ضعف از بین رفتن ماهیچه‌ها هست. در واقع تکون ندادن پا یا هر قسمتی از بدن باعث میشه عضلات اون قسمت تحلیل برن. تحلیل عضله باعث ضعیف شدن آن قسمت از بدن میشه و قدرت فیزیکی اون کم میشه.
مثلا فردی که بعد از چند ماه پاش رو از گچ درآورده در ابتدا نمی‌تونه روی پاش بیایسته و قدرت فیزیکی بسیار پایینی داره. کم کم به کمک فیزیوتراپ عضلات فرد قوی میشه و می‌تونه مثل قبل از پاش استفاده کنه.
وضعیت روانی و هیجانی هم همین طور هست و برای مقابله با درد و رنج و رفع مشکل و قوی‌تر شدن لازم هست خودمون رو به چالش بکشیم.
یکی از سوالاتی که در ابتدای متن هم آوردیم این بود که آیا امکان داره انسان با رنجی بیشتر از توانش مواجه بشه؟ در پاسخ به این سوال باید بگوییم بله، این امکان وجود داره. در صورتی که رنج بیش از حد به فرد وارد بشه فرد دچار تروما میشه و احساس استیصال پیدا میکنه. از طرفی دیگه رنج بسیار کم هم نمی‌توانه باعث تجربه و رشد بشه و احساس پوچی رو به آدم منتقل میکنه. به همین دلیل برای هر فردی بسته به توانش میزان بهینه‌ای از رنج وجود داره که می‌تونه فرد رو به چالش بکشه و برای او تجربه سازی کنه. تجربه رنج باعث معنا بخشیدن به زندگی میشه.
کلام آخر
درد و رنج بخش جدا نشدنی از زندگی انسان هست و نمی‌شه از اون چشم پوشی کرد. اگر فرد بخواهد رنج و احساسات ناخوشایند رو تجربه نکنه و از آنها فرار کنه باعث میشه که نتونه رشد شخصیتی رو تجربه کنه و سطح نگر بمونه. از این‌رو لازمه افراد با به چالش کشیدن خودشون، شخصیت خودشون رو رشد بدن و نسبت به میزان درد بیشتری مقاوم بشن.
